Bellegembos

Beschrijving: een gemengd loofbos met bronnetjes en mooie voorjaarsbloeiers
Grootte: 15ha
Ligging: Doornikserijksweg of N50 in Kortrijk, ingang ter hoogte van de bushalte aan de overkant van de Beerbosstraat
Toegang: enkel voor wandelaars, elke dag van zonsopgang tot zonsondergang
Eigendom: gedeeltelijk privé en gedeeltelijk van stad Kortrijk
Fauna en flora: eiken, haagbeuken, waterviolier, boshyacinten, ransuil, rode eekhoorn, heksenschermpje, wit spannertje

Historiek

Bellegembos wordt reeds vermeld in een pachtcontract uit 1532-1533 (Akten en contracten 1532-1533 filio 44r-48r): Dat Jacop Vandeputte fs Willem in Bellegem heeft ghenomen in hueringhe ende ten loyalen pachte jeghens Jacop Vanhouplinis zyn goet gheleghen in de voorseyde prochie van Belleghem ghenaempt tHoof Te Belleghem metgaders Den Belleghem Buusch groot int gheheele eerst tHoof groot met zynen lande ende mersch 22 bunderen ende het leen ghenaempt tOuberssche groot onder buusch lant ende merschen....

In 1603 verscheen in het leen en renteboek van Bellegem voor het eerst een fraaie kaart van Bellegembos, toen "den Oubert" genoemd. Deze kaart werd getekend door de carthograaf Pieter de Bersacques. Een oppervlaktemeting uit die tijd ontbreekt helaas. Later zien we Bellegembos terug op de Villaret kaarten (1745-1748) en de Ferrariskaarten (1771-1778) en op een kaart van het Landboek van Bellegem (1768-1781).

Gezien Bellegembos steeds verbonden werd met het Oude hof van Bellegem (oudste vermelding 1365), het sterke relief en de hydrografie (bronnenbos) is er een vermoeden dat er op deze plaats altijd bos is geweest. Binnen heemkundige kringen is men sceptisch over de juiste weergave van Bellegembos en Argendaalbos op de Ferraiskaarten. Immers op de oudere Villaretkaarten (1745-1748) wordt de hoeve het goed te Argendaele met toegangsweg vermeld, dit in tegenstelling tot de Ferrariskaart. Trouwens de oudste vermelding van deze hoeve dateert uit 1448 (Acten en contracten, register 1446-1448, O.S.A.K.). De hoeve bestond dus wel degelijk reeds een tijdje. Op de Villaretkaarten en in het Landboek van Bellegem (1768-1781) zijn beide bossen gescheiden.

Tijdens de twee wereldoorlogen werden waardevolle bomen tot brandhout gezaagd. Vele doorgroeide hakhoutstoven wijzen daarop. In rustiger tijden werd het bos voor een groot deel heraangeplant. Vanaf 1956 tot 1986 werd de ene helft verkaveld en verloor dat deel hierdoor een flink deel zijn ecologische betekenis. Ongeveer 15 ha bos, waarvan 2 ha in eigendom van stad Kortrijk, kon verder evolueren en werd net als het Argendaalbos geklasseerd.

Bellegembos en het Argendaalbos vallen volledig onder het beschermd cultuurhistorisch landschap 'Bellegembos-Argendaalbos' (KB 23 juli 1981) en onder het Vlaams ecologisch netwerk (VEN). Volgens de biologische waarderingskaart zijn beide bossen biologisch zeer waardevol. Een smal stuk weidegrond, dat ongeveer 12 ha groot is, scheidt Bellegembos van het Argendaalbos. De vier boseigenaren waaronder de stad Kortrijk besloten in 2017 samen met de Bosgroep Ijzer & Leie een gemeenschappelijk natuurbeheerplan op te stellen. De afwerking van dit plan wordt voorzien in 2020.

Beschrijving
Bellegembos ligt op een tertiaire heuvel die deel uitmaakt van de kam die de scheidingslijn vormt tussen het Schelde- en Leiebekken. Het bos heeft een zeer uiteenlopend karakter. De flora is zeer variabel omwille van de sterk wijzigende hoogtes met als gevolg een groot verschil in vochtigheid. Hoogteverschillen van 20 tot 40 m op hoogstens 200 m afstand bepalen een opeenvolging van bos- en ondergroeitypes. Enkele bronnetjes monden uit in een moeras van waaruit de Bosbeek ontspringt.

Fauna en flora
In het valleigedeelte leeft de bruine kikker en zijn elzen, essen, dotterbloem en bittere veldkers dominant. Op de hoger gelegen delen domineren zomereik, vrij veel haagbeuk, waaronder enkele heel oude hakhoutstoven, alsook tamme kastanje, esdoorn, es, beuk, grauwe abeel en enkele populieren. Slechts enkele naaldbomen vind je er, waaronder twee kustmammoetbomen. Op één plaats domineert de amerikaanse eik. De zoete kers en berk worden door gebrek aan licht zeldzaam.

In de ondergroei vind je hazelaar, kamperfoelie, zeer veel braam, maar ook lijsterbes, hulst en enkele mispels.

In de kruidlaag gedijen een aantal oude bosplanten, sommige zijn er zeldzaam: bosanemoon, groot heksenkruid, boswederik, boszegge, pilzegge, ijle zegge, bleeksporig bosviooltje, donkersporig bosviooltje, eenbes, gevlekte aronskelk, gewone salomonszegel, aardbeiganzerik, grote muur, slanke sleutelbloem, valse salie, wijfjesvaren, spekwortel, gele dovenetel, wilde kamperfoelie, klimop, kleine maagdenpalm en heel veel boshyacinten. Adelaarsvaren overheersen op één plaats.

Bellegembos behoort tot één van de belangrijkste bossen in West-Vlaanderen.

Een grote hoeveelheid dood hout, zowel liggend als staand, is waardevol voor zwammen, insecten en spechten. De grote variatie aan paddenstoelen draagt bij tot de rijkdom van het Bellegembos.

Bellegembos boshyacint foto GrietSanty kopie vanuit Bellegembos vanop het Argendaalpad foto van Griet Santy kopie 2 Bellegembos Dotterbloem foto GrietSanty kopie Bellegembosapril2016 8 kopie